W dzisiejszej erze cyfrowej zagrożenie naruszenia danych stanowi nieustanny problem. Hakerzy stają się coraz bardziej zaawansowani w swoich metodach, celując zarówno w osoby prywatne, jak i w firmy. Konsekwencje cyberataków mogą być druzgocące, prowadząc do strat finansowych, uszczerbku na reputacji, a nawet problemów prawnych. Dlatego kluczowe jest zrozumienie, co hakerzy zamierzają zrobić z Twoimi danymi, oraz podjęcie działań mających na celu ich ochronę. W tym artykule omówimy motywacje hakerów, które dane są celem różnych aktorów zagrożeń, jak chronić siebie lub swoją organizację przed tymi zagrożeniami, a także, co najważniejsze, co ci aktorzy zagrożeń robią z Twoimi danymi.

Motywacje hakerów

Hakerzy mają różne motywacje do atakowania osób i organizacji. Choć niektórzy są motywowani zyskiem finansowym, inni mogą dążyć do uznania, celów politycznych lub po prostu szukać emocji związanych z wyzwaniem. Zrozumienie ich motywacji pozwala lepiej zrozumieć ryzyka i opracować skuteczne strategie ochrony.

Korzyści finansowe

Jedną z głównych motywacji hakerów jest zysk finansowy. Cyberprzestępcy mogą zarabiać na kradzieży wrażliwych informacji, które następnie sprzedają na tzw. ciemnej sieci innym przestępcom. Istnieje także wiele innych sposobów zarabiania na danych, które zostaną opisane w dalszej części artykułu. Głównym punktem jest to, że pieniądze stanowią silną motywację do kradzieży danych.

Szpiegostwo i motywy polityczne

W niektórych przypadkach hakerzy mogą celować w organizacje lub rządy z powodów szpiegowskich lub politycznych. Ataki sponsorowane przez państwa to rosnące zagrożenie, a rządy wykorzystują cyberataki, aby zdobywać informacje wywiadowcze, zakłócać infrastrukturę lub naruszać bezpieczeństwo narodowe. Hakerzy mogą również atakować organizacje posiadające cenne dane intelektualne lub tajemnice handlowe, aby uzyskać przewagę konkurencyjną lub zakłócić ich działalność.

Haktywizm i pobudki ideologiczne

Haktywizm odnosi się do działań hakerskich podejmowanych z powodów ideologicznych lub politycznych. Haktywiści często atakują organizacje lub osoby, które postrzegają jako niemoralne lub opresyjne. Ich celem jest ujawnienie niewłaściwych działań, zwiększenie świadomości lub popieranie konkretnej sprawy. Mogą ujawniać poufne informacje, aby zaszkodzić reputacji organizacji lub po prostu udowodnić swój punkt widzenia opinii publicznej.

Dreszczyk emocji i wyzwanie

Dla niektórych hakerów dreszczyk emocji i wyzwanie związane z przełamaniem zabezpieczeń systemów są głównymi motywacjami. Tacy hakerzy mogą nie mieć konkretnych złych intencji, ale angażują się w hackowanie dla osobistej satysfakcji lub chęci udowodnienia swoich umiejętności technicznych.

Jakie dane są celem różnych grup cyberprzestępców?

Przyjrzyjmy się typom zagrożeń i temu, jakie dane hakerzy chcieliby zdobyć. Aby dowiedzieć się, jaki rodzaj testów penetracyjnych jest odpowiedni w przypadku konkretnych zagrożeń, sprawdź nasz artykuł o wyborze między testami penetracyjnymi black-box, white-box i grey-box.

Hakerzy nastawieni na zysk finansowy

Cyberprzestępcy motywowani finansowo to najliczniejsza grupa hakerów. Poszukują wszelkich rodzajów danych, ponieważ dane takie jak numery kart kredytowych są bezpośrednio warte pieniędzy, tajemnice rządowe lub korporacyjne mogą być sprzedane, a dane krytyczne mogą zostać zaszyfrowane i żądana jest okupu.

Grupy cyberprzestępcze wspierane przez państwa

Cyberprzestępcy wspierani przez państwa dążą do zdobycia tajemnic rządowych i danych dotyczących infrastruktury krytycznej. Nie pogardziliby także własnością intelektualną korporacyjną, ponieważ może być wykorzystana do dalszych ataków.

Haktwiści i poszukiwacze wrażeń

Haktywiści i poszukiwacze dreszczyku emocji są bardzo podobni do cyberprzestępców wspieranych przez państwa, ponieważ ich celem są głównie rządy lub korporacje, które mają bliskie powiązania z rządami.

Zagrożenia wewnętrzne

Zagrożenia wewnętrzne to dość szeroka kategoria. Zagrożenie wewnętrzne może pochodzić od osoby, która jest zarówno motywowana finansowo, jak i jest haktywistą. Może to być także cyberprzestępca wspierany przez państwo, ale jest to bardzo mało prawdopodobny scenariusz.

Poniższa tabela przedstawia zależności między typami aktorów zagrożeń a rodzajami danych, które chcieliby pozyskać:

Jak hakerzy uzyskują dostęp do Twoich danych?

Hakerzy stosują różne metody i techniki, by zdobyć nieautoryzowany dostęp do systemów i sieci. Zrozumienie tych metod jest kluczowe dla wdrożenia skutecznych działań ochronnych. Przyjrzyjmy się niektórym popularnym technikom stosowanym przez hakerów.

Ataki phishingowe

Ataki phishingowe to jedna z najczęstszych i najbardziej skutecznych metod stosowanych przez hakerów. W ataku phishingowym hakerzy podszywają się pod prawdziwe organizacje lub osoby, aby oszukać pracowników i zmusić ich do ujawnienia poufnych informacji, takich jak dane logowania czy dane finansowe. Ataki te często odbywają się za pośrednictwem podejrzanych e-maili, wiadomości tekstowych lub telefonów, w których ofiary są zwodzone, by ujawniły swoje dane.

Malware i ransomware

Złośliwe oprogramowanie, czyli malware, to ogólny termin obejmujący różne rodzaje oprogramowania zaprojektowanego w celu wyrządzenia szkód lub zdobycia nieautoryzowanego dostępu do systemów. Hakerzy używają złośliwego oprogramowania do infekowania komputerów i sieci, umożliwiając im kradzież danych, szpiegowanie użytkowników lub przejmowanie kontroli nad systemami. Ransomware, z kolei, szyfruje dane ofiary i żąda okupu w zamian za klucz deszyfrujący.

Ataki metodą brute force

Ataki metodą brute force polegają na systematycznym próbowaniu wszystkich możliwych kombinacji haseł, aż zostanie znalezione poprawne. Hakerzy używają automatycznych narzędzi do szybkiego próbowania różnych kombinacji haseł, wykorzystując słabe lub łatwe do odgadnięcia hasła. Ta metoda może być czasochłonna, ale może zakończyć się sukcesem, jeśli system nie ma odpowiednich zabezpieczeń przed tego typu atakami.

Sedno sprawy

W końcu nadszedł moment, aby odpowiedzieć na pytanie, co hakerzy robią z Twoimi skradzionymi danymi. To, co się z nimi stanie, zależy głównie od ich rodzaju. Jak wspomnieliśmy wcześniej, wyróżniamy sześć głównych kategorii danych:

• informacje o kartach kredytowych i płatnościach,
• dane logowania do kont,
• tajne informacje rządowe,
• dane osobowe (PII – Personally Identifiable Information),
• własność intelektualna firm,
• dane dotyczące krytycznej infrastruktury.

Dane kart płatniczych

Najprostszym przypadkiem są dane kart kredytowych lub płatniczych. Jeśli dane Twojej aktywnej karty zostaną ujawnione lub skradzione przez hakerów, mogą oni:

• wykorzystać je do własnych zakupów,
• użyć do prania pieniędzy za pomocą różnych technik i zamienić Twoje saldo na gotówkę,
• sprzedać je w sieci.

Sprzedaż danych kart kredytowych jest najmniej dochodową, ale jednocześnie najbezpieczniejszą metodą dla cyberprzestępców. Ponieważ pieniądze tracą na wartości w więzieniu, tę metodę stosują głównie elitarni hakerzy motywowani finansowo.

Dane logowania do kont

Wyciek danych logowania prowadzi do dwóch głównych scenariuszy:

1. Sprzedaż danych na dark webie.
2. Wykorzystanie ich do zdobycia dodatkowych informacji o Twojej organizacji lub do ataku osobistego.

Zwykle pierwszy scenariusz prowadzi do drugiego, ponieważ kupujący dane logowania wykorzystuje je do dalszych cyberataków. Choć nie da się dokładnie przewidzieć konsekwencji takiego wycieku, mogą one być katastrofalne. Wiele dużych korporacji doświadczyło poważnych naruszeń bezpieczeństwa z powodu skradzionych danych logowania.

Dane osobowe (PII)

Jeśli hakerzy uzyskają dostęp do Twoich danych osobowych (PII), skutki mogą wykraczać daleko poza pierwotne naruszenie. Cyberprzestępcy mogą je wykorzystać do różnych celów, takich jak:

• kradzież tożsamości – mogą podszyć się pod Ciebie i dokonywać oszustw finansowych, np. otwierać konta kredytowe lub dokonywać nieautoryzowanych zakupów,
• sprzedaż na czarnym rynku – dane osobowe często trafiają na podziemne fora, gdzie są kupowane przez innych przestępców,
• wykorzystanie w phishingu – hakerzy mogą wykorzystać Twoje dane, aby w bardziej przekonujący sposób wyłudzać dalsze informacje lub dane logowania od Ciebie lub Twoich kontaktów.

Własność intelektualna firm

Kradzież własności intelektualnej (IP) to połączenie sytuacji związanych z danymi osobowymi i tajnymi informacjami rządowymi. Cyberprzestępcy zazwyczaj sprzedają takie informacje, aby zarobić, choć mogą również wykorzystać je w bardziej złożonych scenariuszach szpiegostwa korporacyjnego.

Tajne informacje rządowe i dane krytycznej infrastruktury

Naruszenie bezpieczeństwa tajnych informacji rządowych oraz danych krytycznej infrastruktury traktujemy razem, ponieważ oba typy mają podobne zastosowania. Tutaj również można wyróżnić dwa główne scenariusze:

1. Zakłócanie funkcjonowania rządu lub infrastruktury krytycznej – dane mogą być wykorzystane do destabilizacji państwa, sabotażu lub cyberataków o charakterze strategicznym.
2. Wykorzystanie skradzionych informacji do kolejnych ataków – zdobyte dane mogą być użyte do przeprowadzania dalszych cyberataków w celu uzyskania jeszcze bardziej wrażliwych informacji.

Ostatecznie jednak drugi scenariusz zawsze prowadzi do pierwszego. Nawet jeśli dane zostaną sprzedane finansowo zmotywowanym cyberprzestępcom, ich końcowym celem często jest zakłócenie działania państwa lub jego kluczowych systemów.

Ochrona Twoich danych przed hakerami

Po zrozumieniu, które dane są celem hakerów, ich motywacji i metod, ważne jest wdrożenie odpowiednich działań ochronnych. Oto kluczowe kroki, które warto podjąć w celu zabezpieczenia swoich danych:

Używaj silnych i unikalnych haseł

Stosowanie silnych i unikalnych haseł dla wszystkich kont to podstawowa zasada bezpieczeństwa. Jak wspomniano, dane logowania to jeden z głównych celów hakerów.

Unikaj łatwych do odgadnięcia haseł, takich jak imię, data urodzenia czy „hasło123”. Zamiast tego twórz złożone hasła, które zawierają kombinację dużych i małych liter, cyfr oraz znaków specjalnych. Rozważ także użycie menedżera haseł, który bezpiecznie przechowa i zarządza Twoimi hasłami.

Włącz dwuskładnikowe uwierzytelnianie

Dwuskładnikowe uwierzytelnianie (2FA) dodaje dodatkową warstwę ochrony. Dzięki 2FA, aby uzyskać dostęp do swojego konta, będziesz musiał podać dodatkowy kod wysyłany na urządzenie mobilne lub e-mail, oprócz hasła. To dodatkowa bariera bezpieczeństwa, nawet jeśli hakerzy zdobędą Twoje hasło.

Regularnie aktualizuj oprogramowanie i systemy

Aktualizowanie oprogramowania, systemów operacyjnych i aplikacji jest kluczowe dla ochrony przed atakami. Nowe aktualizacje często zawierają poprawki zabezpieczeń, które eliminują znane luki, przez które hakerzy mogą się dostać do systemu.

Edukuj siebie i swoich pracowników

Bezpieczeństwo zaczyna się od edukacji. Regularne szkolenia na temat najlepszych praktyk bezpieczeństwa, takich jak rozpoznawanie phishingu, bezpieczne korzystanie z urządzeń mobilnych czy zabezpieczanie danych w chmurze, mogą znacząco zmniejszyć ryzyko ataku.

Wdrażaj zapory ogniowe i oprogramowanie antywirusowe

Zainstalowanie zapór ogniowych oraz oprogramowania antywirusowego na urządzeniach i serwerach to podstawowa ochrona przed nieautoryzowanym dostępem i złośliwym oprogramowaniem. Te narzędzia blokują podejrzany ruch i pomagają w wykrywaniu zagrożeń na wczesnym etapie.

Regularnie twórz kopie zapasowe danych

Regularne tworzenie kopii zapasowych jest kluczowe w przypadku cyberataku lub utraty danych. Zastosuj solidną strategię tworzenia kopii zapasowych, obejmującą zarówno kopie lokalne, jak i zdalne. Regularnie testuj kopie zapasowe, aby upewnić się, że działają poprawnie i mogą zostać przywrócone, jeśli zajdzie taka potrzeba.

Szyfruj wrażliwe dane

Szyfrowanie wrażliwych danych dodaje dodatkową warstwę ochrony, zapewniając, że nawet jeśli hakerzy uzyskają dostęp do danych, nie będą mogli ich odczytać ani wykorzystać bez klucza szyfrującego. Używaj narzędzi szyfrujących lub wbudowanych funkcji szyfrowania w oprogramowaniu, aby szyfrować wrażliwe pliki i komunikację.

Monitoruj i wykrywaj anomalie

Wdrażaj systemy monitorowania oraz narzędzia wykrywania włamań, aby zidentyfikować wszelką nietypową aktywność lub potencjalne naruszenia bezpieczeństwa. Regularnie przeglądaj dzienniki i alerty, aby wykryć podejrzane zachowania lub próby nieautoryzowanego dostępu. Natychmiast przeprowadzaj śledztwo i reaguj na wszelkie nieprawidłowości, aby zminimalizować wpływ potencjalnego cyberataku.

Przeprowadzaj regularne testy penetracyjne

Testowanie penetracyjne, znane również jako etyczne hakowanie, polega na symulowaniu rzeczywistych cyberataków w celu zidentyfikowania luk w systemach i sieciach. Zatrudnij profesjonalnego dostawcę usług testów penetracyjnych, takiego jak nasza firma, aby ocenić twoje środki bezpieczeństwa, zidentyfikować słabości i zaproponować rekomendacje dotyczące poprawy.

Podsumowanie

Ochrona danych przed hackerami to proces ciągły, który wymaga czujności, edukacji i proaktywnych działań. Dzięki zrozumieniu rodzajów danych, które chcieliby zdobyć cyberprzestępcy, ich motywacji i metod, wdrożeniu solidnych praktyk cyberbezpieczeństwa oraz byciu na bieżąco z najnowszymi zagrożeniami, możesz znacznie zmniejszyć ryzyko padnięcia ofiarą cyberataku.